Kömürdeki çevreye zararlý olabilecek elementlerin mekânsal daðýlýmý ve risk deðerlendirmesi: Orta Anadolu kömür sahalarý için örnek bir çalýþma

Kömür madenciliði faaliyetleri sýrasýnda çok çeþitli çevresel risk unsurlarý ortaya çýkabilmektedir. Ayný zamanda kömürün çýkarýlmasý ve taþýnmasý sýrasýnda maden sahasýnda çalýþan iþçiler baþta olmak üzere tarým arazileri ve yerleþim merkezlerine yakýnlýk düzeyine göre bölge halký olumsuz etkilenebilmektedir. Kömürdeki çevreye zararlý olabilecek elementlerin (Ag, As, B, Ba, Be, Cd, Cl, Co, Cr, Cu, F, Hg, Mn, Mo, Ni, P, Pb, Sb, Se, Sn, Th, Tl, U, V, Zn) mekansal daðýlýmlarýný ortaya koymak, çevre saðlýðý açýsýndan potansiyel risklerin belirlenmesi için önemli bir adýmdýr. Bu çalýþmada Uzaktan Algýlama yöntemleri ve Coðrafi Bilgi Sistemleri (CBS) araçlarý ile Ilgýn (Konya) ve Karapýnar (Konya) linyit sahalarýndaki elementlerin mekansal risk deðerlendirilmesinin tespit edilmesi ve karþýlaþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr. Maden sahalarýnýn çevresi 10 m mekansal çözünürlüðe sahip SENTINEL-2 uydusu ile CORINE LULC verileri kullanýlarak 7 sýnýfa (tarým arazileri, mera, çýplak arazi, su, yapýlaþmýþ alanlar, sulu bitki örtüsü, aðaçlýk alanlar) ayrýlmýþtýr. Ardýndan CBS ile haritalama ve tampon bölge analizleri yapýlmýþtýr. Arazi Kullanýmý/Arazi Örtüsü ile tespit edilen sýnýflamada her iki maden sahasýnýn da tarým arazilerinde (Karapýnar: 155,32 km2; Ilgýn: 178,45 km2) ve mera alanlarýnda (Karapýnar: 140,4 km2; Ilgýn: 40,72 km2) yüksek daðýlým gösterdiði tespit edilmiþtir. Jeokimyasal bulgular ile Karapýnar linyitlerinde Ni, Ilgýn linyitlerinde ise As konsantrasyonlarý sýnýr deðerlerin oldukça üzerinde sonuçlar vermiþtir. Elde edilen bu bulgular ile tarým arazileri ve mera alanlarýnda, Karapýnar sahasýnda Ni, Ilgýn sahasýnda As konsantrasyonlarýnýn belirli aralýklarla kontrol edilmesi gerekebileceði sonucuna varýlmýþtýr.

Spatial distribution and risk assessment of potential environmentally hazardous elements in coal: a case study of the Central Anatolia coalfields

A wide variety of environmental risk factors may arise during the process of coal mining. At the same time, it is possible that during the transportation and extraction of coal, locals and especially the workers working in the mining area may be harmed, depending on their proximity to agricultural lands and settlement centers. Revealing the spatial distribution of potentially hazardous elements in coal (Ag, As, B, Ba, Be, Cd, Cl, Co, Cr, Cu, F, Hg, Mn, Mo, Ni, P, Pb, Sb, Se, Sn, Th, Tl, U, V, Zn) is an important step for identifying potential environmental health risks. Using Geographic Information System (GIS) tools and Remote Sensing techniques, the objective of this study is to identify and compare the spatial risk assessment of the elements in the Ilgýn (Konya) and Karapýnar (Konya) lignite areas. The surroundings of the mining sites were classified into 7 classes (crops, rangeland, bare ground, water, built area, flooded vegetation, trees) using SENTINEL-2 satellite data with a 10 m spatial resolution and CORINE LULC data. Subsequently, mapping and buffer zone analyses were conducted using the GIS. The land use land cover classification revealed that both mining sites were highly distributed in agricultural lands (Karapýnar: 155.32 km2, Ilgýn: 178.45 km2) and rangeland (Karapýnar: 140.4 km2, Ilgýn: 40.72 km2). Geochemical results showed that Ni concentrations exceeded the limit values in the Karapýnar lignites, while As concentrations exceeded the limit values in the Ilgýn lignites. Based on these results, it was concluded that the Ni concentration in agricultural lands and rangeland around the Karapýnar site and the As concentration in agricultural lands and rangeland around the Ilgýn site should be monitored periodically.